توضیحات
🧪 معرفی فرآورده: نوناپیک (Nona Pic Sachet)
نوناپیک یک فرآورده دارویی ترکیبی برای تخلیه روده (bowel cleansing) است که عمدتاً در آمادگی برای کولونوسکوپی یا سایر اعمال تشخیصی درمانی روده بزرگ به کار میرود. این دارو دارای اثر ملین سهگانه است که هم شامل تحریک حرکات روده و هم ایجاد اثر اسموتیک (اسمزی) میباشد.
🔬 ترکیبات فعال هر ساشه:
| ترکیب | مقدار | نقش |
|---|---|---|
| Sodium Picosulfate | 10 mg | ملین محرک (stimulant laxative) |
| Citric Acid (Monohydrate) | 12 g | اسید ضعیف – شرکتکننده در واکنش با MgO |
| Magnesium Oxide | 3.5 g | ملین اسمزی – تولیدکننده منیزیم سیترات |
⚙️ مکانیسم عمل (Mechanism of Action)
1. سدیم پیکوسولفات (Sodium Picosulfate)
-
پیشدارو (Prodrug) است که توسط آنزیمهای باکتریایی کولون به فرم فعال خود، یعنی بیس-پیکوسولفید (bis-picosulfate) متابولیزه میشود.
-
این متابولیت، عصبهای زیرمخاطی روده بزرگ را تحریک کرده و باعث انقباضات دودی (peristalsis) میشود.
-
زمان اثر: 6–12 ساعت پس از مصرف.
2. منیزیم اکسید + اسید سیتریک → منیزیم سیترات
-
در هنگام حل شدن در آب، اسید سیتریک و منیزیم اکسید با هم واکنش داده و منیزیم سیترات (Magnesium Citrate) تولید میکنند.
-
منیزیم سیترات یک ملین اسمزی قوی است که با جذب آب به درون لومن روده، باعث افزایش حجم مدفوع، تحریک حرکات روده و تسهیل دفع میشود.
-
این ترکیب همچنین با کاهش سفتی مدفوع، درد دفع را کاهش میدهد.
📈 فارماکوکینتیک
| پارامتر | سدیم پیکوسولفات | منیزیم سیترات |
|---|---|---|
| جذب | جذب سیستمیک بسیار کم | جذب جزئی منیزیم از روده |
| متابولیسم | در کولون توسط آنزیمهای باکتریایی | ندارد |
| شروع اثر | 6–12 ساعت | 1–4 ساعت |
| دفع | مدفوع | ادرار (منیزیم جذبشده) |
🧴 موارد مصرف (Indications)
-
تخلیه کامل روده پیش از:
-
کولونوسکوپی
-
جراحیهای رودهای
-
رادیولوژی دستگاه گوارش تحتانی
-
-
درمان یبوستهای حاد و مقاوم (با احتیاط، و معمولاً به صورت کوتاهمدت)
⚠️ هشدارها و احتیاطها
💧 اختلالات آب و الکترولیت:
-
خطر کمآبی (dehydration)، هیپوناترمی، هیپوکالمی و هیپرمنیزمی، بهویژه در سالمندان، بیماران کلیوی، یا بیماران قلبی.
🧠 وضعیتهای منع مصرف نسبی یا مطلق:
-
نارسایی کلیه
-
نارسایی قلبی شدید
-
انسداد روده، ایلئوس، کولیت فعال، یا سندرم روده سوراخشده
-
حساسیت به هر یک از اجزا
🤰 بارداری و شیردهی در نوناپیک
-
در بارداری: بهتر است تنها در صورت ضرورت و زیر نظر پزشک مصرف شود. سدیم پیکوسولفات به میزان کمی جذب میشود، اما منیزیم ممکن است در دوزهای بالا موجب عدم تعادل الکترولیتی شود.
-
در شیردهی: مشکلی گزارش نشده است، اما احتیاط لازم است.
📌 نحوه مصرف (General Dosing)
برای تخلیه روده قبل از کولونوسکوپی:
-
معمولاً دو دوز (2 ساشه) به صورت تقسیمشده:
-
یک ساشه در شب قبل از کولونوسکوپی (در 150-200 میلیلیتر آب حل شود)
-
یک ساشه دیگر صبح روز کولونوسکوپی
-
-
مصرف مایعات شفاف فراوان (حدود 2-3 لیتر) در فواصل بین مصرف ساشهها الزامی است.
❗عوارض جانبی احتمالی
| نوع عارضه | موارد |
|---|---|
| شایع | تهوع، کرامپ شکمی، اسهال، نفخ |
| نسبتاً شایع | سرگیجه، سردرد (ناشی از دهیدراتاسیون) |
| نادر ولی جدی | اختلالات الکترولیتی شدید، آریتمی قلبی، تشنج (در صورت سوءمصرف) |
🔬 مقایسه با سایر ملینها
| دارو | نوع اثر | زمان اثر | مصرف برای کولونوسکوپی؟ |
|---|---|---|---|
| نونا پیک | اسمزی + محرک | 1–12 ساعت | بله ✅ |
| پلیاتیلن گلایکول (PEG) | اسمزی | 4–6 ساعت | بله ✅ |
| لاکتولوز | اسمزی | 24–48 ساعت | نه ❌ |
| بیساکودیل | محرک | 6–12 ساعت | گاهی ✅ |
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.